آیه 16 سوره آل عمران
| <<15 | آیه 16 سوره آل عمران | 17>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
آنان که (به درگاه الهی) عرضه دارند: پروردگارا: (به کرم خود) گناهان ما ببخش و ما را از عذاب جهنّم نگاه دار.
آنان که می گویند: پروردگارا! قطعاً ما ایمان آوردیم، پس گناهانمان را بیامرز وما را از عذاب آتش نگاه دار.
همان كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا، ما ايمان آورديم؛ پس گناهان ما را بر ما ببخش، و ما را از عذاب آتش نگاه دار.
كسانى كه مى‌گويند: اى پروردگار ما، ايمان آورديم. گناهان ما را بيامرز و ما را از عذاب آتش حفظ كن،
همان کسانی که می‌گویند: «پروردگارا! ما ایمان آورده‌ایم؛ پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذابِ آتش، نگاهدار!»
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«قِنَا»: ما را محفوظ و مصون دار. از ماده (وقی).
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«16» الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّارِ
(پرهيزگاران) كسانى‌اند كه مى‌گويند: پروردگارا! براستى كه ما ايمان آورده‌ايم، پس گناهان ما را ببخشاى و ما را از عذاب آتش حفظ فرما.
پیام ها
1- متّقين، همواره در انابه و دعا هستند. «يَقُولُونَ»
2- ايمان، زمينه‌ى عفو الهى است. «آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا»
3- عفو، از شئون ربوبيّت و لازمه‌ى تربيت است. «رَبَّنا ... فَاغْفِرْ لَنا»
4- ترس از قهر و عذاب خداوند، از نشانه‌هاى تقواست. «قِنا عَذابَ النَّارِ»
5- به كارهاى خوبتان اعتماد نكنيد. با آنكه اهل تقوا هستيد، باز هم از قهر الهى بايد ترسيد. «قِنا عَذابَ النَّارِ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّارِ «16»
الَّذِينَ يَقُولُونَ: متقيان كسانى هستند كه از روى نياز بدرگاه الهى مى‌گويند: رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا: پروردگارا بدرستى كه ما ايمان آورديم به آنچه فرمودى، و جوارح خود را در بندگى و فرمانبردارى تو صرف نمائيم، اميد آمرزش از درگاه تو داريم، فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا: پس بيامرز براى ما گناهان ما را، و خط كرم و عفو بر دفتر عصيان ما بركش، وَ قِنا عَذابَ النَّارِ: و نگهدار ما را از عذاب آتش جهنم.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّارِ «16»
ترجمه
آنانكه ميگويند پروردگار ما همانا ما ايمان آورديم پس بيامرز گناهان ما را و نگاهدار ما را از عذاب آتش.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا إِنَّنا آمَنّا فَاغفِر لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النّارِ «16»
متقين كساني هستند که در پيشگاه پروردگار عرض ميكنند پروردگارا ما ايمان آورديم پس از گناهان ما درگذر و ما را باز دار از عذاب آتش قيامت.
جلد 3 - صفحه 134
الّذين صفت متّقين است که در آيه قبل ذكر شد و صفات متّقين بسيار است چنانچه در مجلّد اول در ذيل هُدي‌ً لِلمُتَّقِين‌َ صفحه 128 و در ذيل لَعَلَّكُم تَتَّقُون‌َ ص 442 و خطبه همّام مفصّلا ذكر شد، و در اينکه آيه شريفه اينکه صفت را بيان ميفرمايد:
يَقُولُونَ بزبان و دل اقرار و اعتراف ميكنند و ميگويند:
رَبَّنا إِنَّنا آمَنّا ايمان مركّب ارتباطي است اگر يك جزء كوچك آن از بين برود ايمان از بين ميرود مثل نماز است، مؤمن كسي را گويند که معتقد بجميع عقائد حقّه از مبدء تا معاد طبق مذهب شيعه اثني عشري باشد و تمام ضروريّات دين و مذهب را معترف باشد و تصديق بجميع ما جاء به النبي‌ّ صلّي اللّه عليه و آله و سلّم از عقائد و اخلاقيّات و احكام شرع داشته باشد.
فَاغفِر لَنا ذُنُوبَنا چه گناهاني که قبل از ايمان از آنها سر زده و چه گناهاني که در دوره ايمان مرتكب شده:
ذُنُوبَنا جمع مضاف است افاده عموم ميكند شامل جميع گناهان ميشود، و از اينجا اشكالي توليد ميشود که بسيار از گناهان حق النّاس است يا حق جاني يا عرضي يا مالي و تا صاحبان حق راضي نشوند گذشت از آنها معني ندارد بلكه خلاف عدل است.
جواب- اولا خداوند متعال قادر است که بذوي الحقوق فرداي قيامت آن قدر عنايت فرمايد تا آنها راضي شوند.
و ثانيا بنده هر چه دارد از جانب خداوند است از خود هيچ ندارد خداوند را ميرسد که فرداي قيامت بفرمايد آنچه بتو دادم از من بود و من از آنچه که اينکه بنده از تو گرفته گذشتم و پس از گذشت من ديگر چه حقّي داري از او مطالبه كني.
وَ قِنا عَذابَ النّارِ اينکه جمله متفرّع بر جمله قبل است و ثمرات و نتائج
جلد 3 - صفحه 135
او است که البتّه اگر مغفرت الهي تمام گناهان مؤمن را بگيرد نتيجه آن نجات از عذاب آتش است كأنّه عرض ميكند که از گناهان ما درگذر تا از عذاب آتش نجات پيدا كنيم.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 16)- در این آیه به معرفی بندگان پرهیزکار که در آیه قبل به آن اشاره شده بود پرداخته و شش صفت ممتاز برای آنها بر می‌شمرد.
1- نخست این که: آنان با تمام دل و جان متوجه پروردگار خویشند و ایمان، قلب آنها را روشن ساخته و به همین دلیل در برابر اعمال خویش به شدت احساس مسؤولیت می‌کنند، می‌فرماید: «همان کسانی که می‌گویند پروردگارا! ما ایمان آورده‌ایم، گناهان ما را ببخش و ما را از عذاب آتش نگاهدار» (الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّارِ).
2- «آنها که صبر و استقامت دارند» (الصَّابِرِینَ).
و در برابر حوادث سخت که در مسیر اطاعت پروردگار پیش می‌آید، و همچنین در برابر گناهان و به هنگام پیش آمدن شداید و گرفتاریهای فردی و اجتماعی، شکیبایی و ایستادگی به خرج می‌دهند.
ج1، ص269
3- «آنها که راستگو و درست‌کردارند» و آنچه در باطن به آن معتقدند در ظاهر به آن عمل می‌کنند و از نفاق و دروغ و تقلب و خیانت دورند (وَ الصَّادِقِینَ).
4- «آنها که خاضع و فروتن هستند» و در طریق بندگی و عبودیت خدا بر این کار مداومت دارند (وَ الْقانِتِینَ).
5- «آنها که در راه خدا انفاق می‌کنند» نه تنها از اموال، بلکه از تمام مواهب مادی و معنوی که در اختیار دارند به نیازمندان می‌بخشند (وَ الْمُنْفِقِینَ).
6- «و آنها که سحرگاهان، استغفار و طلب آمرزش می‌کنند» (وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ).
در آن هنگام که چشمهای غافلان و بی‌خبران در خواب است و غوغاهای جهان مادی فرو نشسته و به همین دلیل حالت حضور قلب و توجه خاص به ارزشهای اصیل در قلب مردان خدا زنده می‌شود به پا می‌خیزند و در پیشگاه با عظمتش سجده می‌کنند و از گناهان خود آمرزش می‌طلبند و محو انوار جلال کبریایی او می‌شوند.
در حدیثی از امام صادق علیه السّلام در تفسیر این آیه می‌خوانیم که فرمود: «هر کس در نماز وتر (آخرین رکعت نماز شب) هفتاد بار بگوید (استغفر اللّه ربّی و اتوب الیه) و تا یک سال این عمل را ادامه دهد خداوند او را از استغفار کنندگان در سحر «وَ الْمُسْتَغْفِرِینَ بِالْأَسْحارِ» قرار می‌دهد و او را مشمول عفو و رحمت خود می‌سازد»
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم